Krajowa Izba Gospodarcza Społeczności Energetycznych
23 października 2024 roku w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie odbyło się spotkanie dedykowane organizacjom pozarządowym. W wydarzeniu uczestniczył Krzysztof Sajdutka, wiceprezes Krajowej Izby Gospodarczej Społeczności Energetycznych. To była cenna okazja do omówienia strategicznych możliwości wsparcia finansowego i programowego, które mogą wspomóc rozwój społeczności energetycznych w Polsce.
Spotkanie zainaugurowali Krzysztof Bolesta, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, oraz Dorota Zawadzka-Stępniak, Prezes Zarządu NFOŚiGW. Ich wystąpienia podkreśliły znaczenie współpracy z sektorem organizacji pozarządowych oraz szans, jakie daje rosnący budżet na działania proekologiczne. Agenda wydarzenia obejmowała prezentacje ofert wsparcia w kluczowych obszarach, takich jak Program LIFE, edukacja ekologiczna i ochrona przyrody.
Wsparcie finansowe – klucz do rozwoju
Podczas spotkania zaprezentowano m.in. szczegóły Programu LIFE, który na lata 2021-2027 dysponuje rekordowym budżetem 5,4 mld euro. Ponad 20% polskich beneficjentów tego programu to organizacje pozarządowe, co pokazuje, że sektor ten jest kluczowy dla realizacji projektów prośrodowiskowych. Andrzej Muter, Kierownik Wydziału LIFE, omówił, jak NGO mogą aplikować o te środki, co dla członków KIGSE otwiera nowe możliwości rozwoju.
Edukacja i ochrona przyrody na pierwszym planie
Edukacja ekologiczna i ochrona przyrody to kolejne filary wsparcia zaprezentowane na konferencji. Katarzyna Żaczek, Zastępca Kierownika Wydziału Edukacji Ekologicznej, przedstawiła plany wsparcia organizacji działających na rzecz budowania świadomości ekologicznej. Leszek Jóskowiak, Kierownik Wydziału Ochrony Przyrody, skupił się na projektach mających na celu ochronę bioróżnorodności, co jest szczególnie istotne w kontekście działalności społeczności energetycznych, które systematycznie wdrażają rozwiązania proekologiczne.
Dyskusja, współpraca i nowe inspiracje
Spotkanie zakończyło się dyskusją, która była doskonałą okazją do wymiany doświadczeń i pomysłów. Uczestnicy podzielili się swoimi wyzwaniami oraz oczekiwaniami wobec NFOŚiGW.
„Każde takie spotkanie to szansa na rozwój i zrozumienie, jak sektor NGO może współpracować z instytucjami państwowymi, aby wspólnie działać na rzecz lepszej przyszłości” – podsumował Wiceprezes KIGSE.
W dniu 7 października 2024 r., w Muzeum Śląskim w Katowicach odbyło się wyjazdowe posiedzenie Podkomisji Stałej ds. Sprawiedliwej Transformacji. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele rządu, samorządów oraz kluczowych instytucji odpowiedzialnych za transformację energetyczną regionu śląskiego. W posiedzeniu uczestniczył Wojewoda Śląski Marek Wójcik, a przewodniczył mu Krzysztof Gadowski, Przewodniczący Podkomisji Stałej ds. Sprawiedliwej Transformacji.
W trakcie spotkania omawiano szereg zagadnień związanych z Funduszem Transformacji Województwa Śląskiego, w tym wyzwania i zagrożenia związane z wdrażaniem projektów, których celem jest wsparcie społeczno-gospodarcze regionu. Posiedzenie stało się platformą wymiany informacji i doświadczeń w zakresie dotychczasowych działań oraz przyszłych planów rozwojowych dla obszarów objętych transformacją.
Jako Krajowa Izba Gospodarcza Społeczności Energetycznych (KIGSE) byliśmy obecni na posiedzeniu, aby pogłębić swoją wiedzę na temat wyzwań związanych z transformacją w regionie śląskim oraz lepiej zrozumieć potrzeby lokalnych społeczności w tym kontekście.
Dzięki zdobytym informacjom, chcemy aktywnie działać na rzecz społeczności energetycznych w województwie śląskim, koncentrując się na rozwoju lokalnych źródeł energii odnawialnej i wspieraniu projektów transformacji energetycznej. Więcej na temat naszych inicjatyw można przeczytać tutaj.
Wyzwania transformacji energetycznej
Podczas posiedzenia omówiono m.in. stan wdrożenia Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji w innych regionach, takich jak dolnośląskie, łódzkie, małopolskie oraz wielkopolskie. Każdy z regionów zaprezentował bieżące działania oraz napotkane trudności. Dyskusje dotyczyły również wyzwań związanych z koordynacją projektów oraz potrzebą zwiększenia wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw, które odgrywają kluczową rolę w procesie transformacji energetycznej.
Sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, Jacek Karnowski, zaznaczył, że jednym z głównych problemów w realizacji projektów transformacyjnych jest zapewnienie odpowiedniego finansowania na poziomie regionalnym, a także wypracowanie modelu współpracy między administracją rządową, samorządami i instytucjami lokalnymi. Wskazał na konieczność elastycznego podejścia do przydziału środków, aby zapewnić ich jak najlepsze wykorzystanie.
Wsparcie dla regionów objętych transformacją
W trakcie posiedzenia przedstawiono także informacje na temat wykorzystania Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji w województwach lubelskim, łódzkim i małopolskim. Przedstawiciele tych regionów wskazali na dotychczasowe postępy w przygotowywaniu regionalnych planów transformacyjnych, a także na znaczenie funduszu w kontekście przeciwdziałania negatywnym skutkom zamykania kopalń i restrukturyzacji przemysłu.
Wojewoda Śląski Marek Wójcik podkreślił znaczenie dialogu społecznego w procesie transformacji energetycznej oraz konieczność odpowiedniego wsparcia dla pracowników sektora wydobywczego, którzy mogą zostać dotknięci procesem restrukturyzacji. W tym kontekście przedstawiono plany dotyczące przekwalifikowania pracowników oraz tworzenia nowych miejsc pracy w sektorach związanych z odnawialnymi źródłami energii i nowoczesnymi technologiami.
Jednostki samorządu terytorialnego (JST) odgrywają kluczową rolę w realizacji projektów ekologicznych oraz inwestycji w infrastrukturę energetyczną na szczeblu lokalnym. Dlatego dostęp do odpowiednich źródeł finansowania jest niezwykle ważny. Nowa oferta programowa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) otwiera samorządom możliwość pozyskiwania środków na transformację energetyczną oraz adaptację do zmian klimatycznych. Jako KIGSE wyraziliśmy swoje zainteresowanie aktywnym udziałem w procesie tworzenia tych programów, co może przyczynić się do lepszego dopasowania projektów do realnych potrzeb miast i gmin
Jakie dofinansowania czekają na JST?
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczył ponad 5 mld zł na wsparcie finansowe JST w ramach nowych programów obejmujących szeroko rozumianą ochronę środowiska. Środki te będą dostępne w formie dotacji i pożyczek, zarówno z funduszy krajowych, jak i unijnych. Celem jest wsparcie m.in. gospodarki wodno-ściekowej, poprawy efektywności energetycznej, adaptacji do zmian klimatycznych oraz rozwoju infrastruktury odnawialnych źródeł energii.
W najbliższych miesiącach zostaną uruchomione nabory wniosków w nowych programach wspierających m.in. projekty ciepłownicze, gospodarkę odpadami oraz ochronę powietrza. Samorządy mogą liczyć na pomoc finansową w działaniach związanych z ochroną środowiska, ograniczeniem emisji oraz w poprawie jakości życia mieszkańców na terenach zdegradowanych.
Rola KIGSE w procesie konsultacji
Krajowa Izba Gospodarcza Społeczności Energetycznych, jako organizacja zrzeszająca blisko 200 jednostek samorządowych, podkreśla znaczenie współpracy i dialogu między JST a instytucjami zarządzającymi programami finansowymi. W celu lepszego dopasowania nowej oferty NFOŚiGW do realnych potrzeb miast i gmin, KIGSE zaproponowała przeprowadzenie ankiety wśród swoich członków, co pozwoli na zgromadzenie konkretnych wniosków i rekomendacji.
Izba wyraziła również gotowość do włączenia się w konsultacje oraz organizacji spotkań, które umożliwią bezpośrednią wymianę informacji i doświadczeń. Dzięki temu nowopowstałe programy wsparcia będą mogły być lepiej dopasowane do wyzwań, z którymi borykają się lokalne samorządy
Jak samorządy mogą skorzystać na nowych programach wsparcia?
Jako KIGSE podkreślamy, że nowe programy dofinansowań mogą znacząco wesprzeć rozwój lokalnych inicjatyw ekologicznych oraz modernizacyjnych. Samorządy, które planują inwestycje w zrównoważoną infrastrukturę, powinny na bieżąco monitorować oferty NFOŚiGW, aby w pełni wykorzystać dostępne środki finansowe.
Kluczowe aspekty, które warto uwzględnić, to:
Terminy naborów wniosków – regularne sprawdzanie harmonogramów ogłaszanych przez Fundusz.
Dostosowanie projektów do kryteriów programów – weryfikacja, czy planowane inwestycje spełniają warunki uzyskania dofinansowania.
Aktywne uczestnictwo w konsultacjach – zgłaszanie uwag i propozycji podczas konsultacji społecznych, aby programy były jak najlepiej dopasowane do lokalnych potrzeb.
Nowe wyzwania i szanse dla samorządów
Dostępne środki krajowe i unijne stwarzają przed JST ogromne możliwości rozwoju. Jednak aby efektywnie z nich skorzystać, niezbędne jest zaangażowanie w proces tworzenia i konsultowania programów wsparcia. KIGSE apeluje o większą aktywność samorządów i otwartość na dialog z NFOŚiGW, co umożliwi wypracowanie rozwiązań lepiej odpowiadających na lokalne wyzwania związane z transformacją energetyczną oraz ochroną środowiska.
Dzięki współpracy między samorządami a instytucjami zarządzającymi programami wsparcia, lokalne społeczności mogą zyskać dostęp do nowoczesnych technologii i inwestycji, które przyczynią się do zrównoważonego rozwoju regionów w całej Polsce.
Aktywne działania KIGSE na rzecz samorządów
,,Jako Krajowa Izba Gospodarcza Społeczności Energetycznych, chcemy pełnić aktywną rolę w procesie konsultacji i tworzenia programów wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego. Naszym celem jest reprezentowanie interesów naszych członków i zapewnienie, że ich potrzeby i oczekiwania będą brane pod uwagę przy kształtowaniu przyszłych programów finansowych. Wierzymy, że dzięki zaangażowaniu w ten dialog możemy wspólnie wypracować narzędzia lepiej dostosowane do wyzwań, z jakimi borykają się miasta i gminy.” Prezes Krajowej Izby Gospodarczej Społeczności Energetycznych, Szymon Kozak.
Dołącz do Krajowej Izby Gospodarczej Społeczności Energetycznych
Zapraszamy wszystkie jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty zaangażowane w rozwój energetyki obywatelskiej do dołączenia do Krajowej Izby Gospodarczej Społeczności Energetycznych. Członkostwo w KIGSE to nie tylko możliwość aktywnego uczestniczenia w kształtowaniu programów wsparcia, ale także szansa na nawiązanie wartościowych kontaktów, udział w dedykowanych szkoleniach i wydarzeniach branżowych oraz współtworzenie strategii energetycznych na poziomie lokalnym i krajowym. Do Izby można przystąpić w dowolnym momencie, a korzyści płynące z członkostwa obejmują bieżący dostęp do informacji, wsparcie merytoryczne oraz możliwość współpracy z liderami transformacji energetycznej. Wspólnie działajmy na rzecz lepszego jutra naszych lokalnych społeczności!
Polska przeznacza 70 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy na transformację energetyczną, wspierając rozwój odnawialnych źródeł energii, modernizację sieci elektroenergetycznych i budowę magazynów energii. Kluczowym operatorem finansowym jest BGK – Bank Gospodarstwa Krajowego, oferujący preferencyjne pożyczki na inwestycje w nowe technologie. Program ten wspiera dekarbonizację gospodarki i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego, przyczyniając się do neutralności klimatycznej.
Jak możemy przeczytać w strategii inwestycyjnej instrumentu Wsparcie krajowego systemu energetycznego Fundusz Wsparcia Energetyki: ,,Instrument będzie działał przez udzielanie pożyczek sektorowi prywatnemu i gospodarstwom domowym, a także podmiotom sektora publicznego zaangażowanym w podobną działalność.”
Preferencyjne pożyczki z BGK wspierają projekty w sektorze energetycznym, umożliwiając modernizację sieci elektroenergetycznych, budowę instalacji OZE oraz magazynów energii. Priorytetem jest przyspieszenie integracji odnawialnych źródeł energii z systemem elektroenergetycznym, co pozwala na stabilizację dostaw energii. Dzięki temu Polska ogranicza zależność od importowanych paliw kopalnych. Wsparcie obejmuje również rozwój technologii do produkcji biometanu, biopaliw II generacji oraz odnawialnego wodoru, co przyczynia się do dekarbonizacji transportu i przemysłu.
Bank Gospodarstwa Krajowego i nowe instrumenty finansowe
BGK, jako główny operator pożyczek, od lat wdraża środki unijne, wspierając nowoczesne projekty energetyczne. Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad kolejnymi instrumentami finansowymi w ramach Funduszu Wsparcia Energetyki (FWE), które zainwestują w rozwój OZE oraz modernizację sieci ciepłowniczych i gazowych. FWE wspiera również budowę magazynów energii, poprawiając efektywność energetyczną przedsiębiorstw oraz przyczyniając się do rozwoju technologii zeroemisyjnych. Nowe projekty rozpoczną się w III kwartale 2024 r. i potrwają do końca 2026 r.
Dekarbonizacja i zeroemisyjność
Jednym z głównych celów Krajowego Planu Odbudowy jest przyspieszenie dekarbonizacji polskiej gospodarki, co oznacza stopniowe zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych. Inwestycje w odnawialne źródła energii, takie jak energia słoneczna, wiatrowa oraz biopaliwa, odgrywają kluczową rolę w zastępowaniu paliw kopalnych. Modernizacja przestarzałej infrastruktury elektroenergetycznej, w tym budowa inteligentnych sieci i magazynów energii, pozwoli na lepszą integrację OZE z systemem elektroenergetycznym, co zwiększy stabilność i niezawodność dostaw energii.
Magazyny energii odegrają kluczową rolę w stabilizacji systemu, umożliwiając przechowywanie nadmiaru energii wytworzonej z OZE, co jest szczególnie istotne w kontekście niestabilności dostaw energii ze źródeł takich jak wiatr czy słońce. Dzięki temu możliwe będzie optymalne wykorzystanie energii odnawialnej i minimalizacja strat związanych z jej nadprodukcją.
Inwestycje w biometan oraz wodór odnawialny mają istotne znaczenie dla dekarbonizacji sektorów transportu i przemysłu. Zastąpienie tradycyjnych paliw tymi alternatywnymi źródłami energii pomoże zredukować emisje w obszarach, które są najbardziej zanieczyszczające. Wprowadzenie wodoru do systemów transportowych i przemysłowych będzie kluczowym krokiem w kierunku osiągnięcia zeroemisyjności, co jest jednym z założeń polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Polska, dążąc do realizacji tych celów, przyspieszy transformację energetyczną, zwiększając bezpieczeństwo energetyczne oraz pozytywnie wpływając na ochronę środowiska.
Wyzwania i korzyści transformacji energetycznej
Program KPO niesie ze sobą wiele korzyści, takich jak zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego, rozwój nowoczesnych technologii oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Niemniej jednak, realizacja tych celów wymaga modernizacji istniejącej infrastruktury i integracji nowych technologii z obecnym systemem. Wsparcie transformacji energetycznej wymaga również dużego zaangażowania ze strony sektora publicznego i prywatnego, zwłaszcza w kontekście kosztów i tempa inwestycji.
70 mld zł przeznaczone na transformację energetyczną w Polsce to ogromny krok w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej i zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego.
Jako KIGSE uważamy, że dofinansowanie z KPO jest kluczowym krokiem w kierunku transformacji energetycznej kraju. W szczególności doceniamy, że preferencyjne pożyczki mogą wspierać rozwój społeczności energetycznych, takich jak spółdzielnie czy klastery energii, które odgrywają istotną rolę w lokalnym wytwarzaniu energii z odnawialnych źródeł. Widzimy w tym szansę na decentralizację energetyki i przyspieszenie dekarbonizacji, co znacząco poprawi bezpieczeństwo energetyczne kraju.
Spółdzielnie energetyczne stają się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem w ramach globalnej transformacji energetycznej. Podczas gdy społeczeństwa na całym świecie dążą do zmniejszenia swojego śladu węglowego i zwiększenia niezależności energetycznej, spółdzielnie te oferują unikalne podejście, które łączy lokalne społeczności w dążeniu do zrównoważonej przyszłości
Czym są spółdzielnie energetyczne?
Spółdzielnie energetyczne to organizacje, które łączą mieszkańców, przedsiębiorstwa oraz jednostki samorządów terytorialnych w celu wspólnego wytwarzania, zarządzania i konsumowania energii z odnawialnych źródeł energii. Tego typu struktury stawiają na lokalne wytwarzanie energii, co pozwala na większą autonomię oraz uniezależnienie się od dużych, scentralizowanych dostawców energii. Dzięki temu, spółdzielnie energetyczne wspierają zrównoważony rozwój i przyczyniają się do osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Społeczności energetyczne i ich rola
Społeczności energetyczne, które obejmują m.in. spółdzielnie energetyczne, odgrywają kluczową rolę w przejściu na zieloną energię. Są one filarem energetyki obywatelskiej, która umożliwia obywatelom aktywny udział w rynku energii. Poprzez wspólne inwestowanie w instalacje OZE, takie jak panele fotowoltaiczne czy turbiny wiatrowe, społeczności te nie tylko obniżają koszty energii, ale także zwiększają swoją niezależność energetyczną.
Model prosumencki i energetyka rozproszona
Jednym z fundamentów działania spółdzielni energetycznych jest to, że członkowie społeczności pełnią podwójną rolę – są jednocześnie producentami i konsumentami energii. Dzięki temu energia wyprodukowana przez jedną osobę może być konsumowana przez innego członka społeczności, co zwiększa autokonsumpcję energii i minimalizuje straty związane z jej przesyłem.
Energetyka rozproszona to kolejny kluczowy element, który sprzyja rozwojowi spółdzielni energetycznych. Zamiast polegać na dużych, centralnych elektrowniach, społeczności mogą korzystać z licznych, małych instalacji OZE rozlokowanych w różnych miejscach. Taka struktura nie tylko zwiększa bezpieczeństwo energetyczne, ale także umożliwia lepsze wykorzystanie lokalnych zasobów.
,,Istotą energetyki rozproszonej jest rozproszenie źródeł, czyli ich fizyczne umiejscowienie w wielu lokalizacjach oraz ich lokalność rozumiana jako bliskość źródeł wytwórczych i odbiorców energii, pozwalająca na bardziej efektywne wykorzystanie energii i jej bilansowanie.” https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/energetyka-prosumencka-i-rozproszona
Zrównoważone społeczności i lokalne wytwarzanie energii
Spółdzielnie energetyczne mają potencjał, aby stać się kluczowym elementem społeczności energetycznych, które koncentrują się na minimalizowaniu swojego wpływu na środowisko. Dzięki lokalnym inicjatywom energetycznym takim jak spółdzielnie, społeczności mogą nie tylko produkować czystą energię, ale także edukować swoich członków na temat zrównoważonego rozwoju i efektywności energetycznej.
Lokalne wytwarzanie energii w ramach spółdzielni zmniejsza zależność od zewnętrznych dostawców oraz redukuje emisję CO2, przyczyniając się do dekarbonizacji i osiągnięcia celów zielonej transformacji. W efekcie, takie społeczności nie tylko dbają o swoje środowisko, ale także odgrywają ważną rolę w szerszej, globalnej transformacji energetycznej.
Wyzwania i kompromisy w działaniu spółdzielni energetycznych
Choć spółdzielnie energetyczne oferują wiele korzyści, ich rozwój wiąże się również z licznymi wyzwaniami. Infrastruktura energetyczna, konieczność zarządzania energią oraz modernizacja energetyczna to tylko niektóre z obszarów, które wymagają uwagi. Z jednej strony, spółdzielnie muszą inwestować w nowoczesne technologie, takie jak przemysł 4.0 w energetyce, aby sprostać rosnącym wymaganiom rynkowym. Z drugiej strony, muszą zrównoważyć koszty tych inwestycji z dążeniem do utrzymania niskich cen energii dla swoich członków.
Zarządzanie sieciami energetycznymi wspólnot oraz zapewnienie efektywnej współpracy pomiędzy członkami kooperatyw energetycznych to kolejne wyzwania, które mogą wpływać na funkcjonowanie spółdzielni. Ważne jest, aby podejmować decyzje oparte na solidnej analizie, z uwzględnieniem potencjalnego ryzyka i korzyści dla wszystkich zaangażowanych stron.
Przyszłość spółdzielni energetycznych
W miarę wzrostu znaczenia gospodarki niskoemisyjnej, spółdzielnie energetyczne będą odgrywać coraz ważniejszą rolę w globalnej transformacji energetycznej. Zielony ład, który stawia na redukcję emisji CO2 oraz odchodzenie od węgla, jest impulsem do dalszego rozwoju tych inicjatyw.
Lokalne Spółdzielnie Energetyczne – Przykład LSE.pl
Jednym z przykładów skutecznie działających spółdzielni energetycznych są Lokalne Spółdzielnia Energetyczne (LSE). LSE skupia mieszkańców, przedsiębiorstwa i JST z określonego regionu, oferując im możliwość wspólnego zarządzania produkcją i dystrybucją energii odnawialnej. Dzięki tej współpracy, członkowie spółdzielni mogą korzystać z tańszej energii, lepiej zarządzać swoimi nadwyżkami oraz uczestniczyć w lokalnych inicjatywach na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Wspieranie społeczności energetycznych, rozwój odnawialnych źródeł oraz energetyki rozproszonej może przyczynić się do stworzenia bardziej demokratycznego i zrównoważonego rynku energii. Zrównoważony rozwój, który jest celem wielu spółdzielni, będzie kluczowy w osiągnięciu neutralności klimatycznej oraz zabezpieczeniu przyszłości energetycznej kolejnych pokoleń.
W dobie rosnących cen energii oraz zwiększonej świadomości ekologicznej, coraz więcej osób i instytucji poszukuje sposobów na efektywne zarządzanie energią. Jednym z rozwiązań, które zdobywa na popularności, są klastry energii. Czym jest klaster energii i jakie korzyści płyną z bycia jego członkiem?
Czym jest klaster energii?
Klaster energii to forma współpracy pomiędzy różnymi podmiotami, takimi jak przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, oraz osoby fizyczne, mająca na celu lokalne wytwarzanie, dystrybucję i konsumpcję energii. Działania klastra koncentrują się na zrównoważonym wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii (OZE), takich jak energia słoneczna, wiatrowa, biomasa czy energia wodna.
Podstawowym celem klastra energii jest zapewnienie niezależności energetycznej jego członków poprzez zrównoważoną produkcję i zarządzanie energią na poziomie lokalnym. Klaster działa na ograniczonym obszarze geograficznym, co pozwala na efektywną koordynację działań i optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów energetycznych.
Co daje bycie członkiem klastra energii?
Bycie członkiem klastra energii niesie ze sobą szereg korzyści. Przede wszystkim, uczestnictwo w klastrze pozwala na obniżenie kosztów energii dzięki lokalnej produkcji i dystrybucji, co z kolei przekłada się na oszczędności na rachunkach za prąd. Ponadto, członkowie klastra mogą liczyć na większą stabilność dostaw energii, co jest szczególnie istotne w obliczu rosnącej niepewności na rynkach energetycznych.
Kolejną korzyścią jest wspieranie transformacji energetycznej na poziomie lokalnym. Uczestnictwo w klastrze energii umożliwia wspólne inwestowanie w odnawialne źródła energii, co przyczynia się do redukcji emisji CO2 i poprawy jakości środowiska. Dzięki współpracy w ramach klastra, lokalne społeczności mogą stawać się mniej zależne od dużych, zewnętrznych dostawców energii, co z kolei wzmacnia ich niezależność energetyczną.
Dodatkowo, klastry energii mogą korzystać z różnorodnych programów wsparcia finansowego, zarówno krajowych, jak i unijnych. Dofinansowania dla społeczności energetycznych, takie jak np. „Pożyczka OZE w gospodarce” są dostępne na różne etapy rozwoju – od projektowania i budowy infrastruktury energetycznej, po modernizację istniejących instalacji oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Dzięki temu członkowie klastra mogą realizować inwestycje z mniejszym obciążeniem finansowym, co dodatkowo zwiększa opłacalność uczestnictwa w tej formie współpracy.
Rola koordynatora klastra energii
Każdy klaster energii ma swojego koordynatora, którego rolą jest zarządzanie działaniami klastra oraz koordynacja współpracy pomiędzy jego członkami. Koordynator odpowiedzialny jest za monitorowanie produkcji i konsumpcji energii, planowanie inwestycji oraz reprezentowanie interesów klastra na zewnątrz. Dobrze funkcjonujący klaster energii to taki, w którym koordynator skutecznie łączy interesy różnych podmiotów, dążąc do optymalizacji zarządzania energią na lokalnym poziomie.
Ile jest klastrów energii w Polsce?
W Polsce idea klastra energii zyskuje na popularności. Obecnie funkcjonuje kilkadziesiąt klastrów, a ich liczba ciągle rośnie. Różnorodność tych inicjatyw – od małych, lokalnych społeczności po większe jednostki – pokazuje, że klastry energii mogą być skutecznym narzędziem wspierania zrównoważonego rozwoju i lokalnej niezależności energetycznej.
Aby ułatwić monitorowanie i koordynację działań klastrów, wprowadzono rejestr klastrów energii, który jest prowadzony przez Urząd Regulacji Energetyki. Rejestr ten zawiera informacje o wszystkich zarejestrowanych klastrach energii w Polsce, ich członkach oraz obszarze działania. Rejestracja klastra w tym oficjalnym wykazie jest ważnym krokiem, który nie tylko formalizuje działalność klastra, ale również otwiera drzwi do licznych programów wsparcia i dofinansowań.
Korzyści z bycia w klastrze energii
Członkostwo w klastrze energii oferuje liczne korzyści, w tym:
Redukcja kosztów energii: dzięki lokalnej produkcji energii członkowie klastra mogą liczyć na niższe rachunki.
Zwiększona niezależność: lokalne wytwarzanie energii zmniejsza zależność od zewnętrznych dostawców i wahań cen na rynku energii.
Wsparcie dla OZE: klastry energii promują wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, co przyczynia się do redukcji emisji CO2 i ochrony środowiska.
Rozwój lokalnych społeczności: inwestycje w ramach klastra mogą wspierać lokalną gospodarkę, tworząc nowe miejsca pracy i wzmacniając współpracę między mieszkańcami.
Cel i przyszłość klastrów energii
Cel klastra energii to przede wszystkim wspieranie lokalnej niezależności energetycznej oraz przyspieszenie transformacji energetycznej w Polsce. Poprzez wspólne działania na rzecz zrównoważonego zarządzania energią, klastry mogą znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia mieszkańców oraz ochrony środowiska.
W obliczu rosnących wyzwań związanych z energetyką, klastry energii stanowią ważny krok w kierunku budowy stabilnego, niezależnego i ekologicznego systemu energetycznego. Dlatego warto rozważyć uczestnictwo w takiej inicjatywie, aby wspólnie budować przyszłość opartą na odnawialnych źródłach energii.
Jako Krajowa Izba Gospodarcza Społeczności Energetycznych, aktywnie angażujemy się w procesy legislacyjne związane z odnawialnymi źródłami energii. Niedawno skierowaliśmy do Ministerstwa Klimatu i Środowiska pismo, w którym wyraziliśmy nasze zainteresowanie nadchodzącymi zmianami w ustawie o OZE, będącej kluczowym aktem prawnym regulującym produkcję energii odnawialnej w Polsce.
Nasze stanowisko i zaangażowanie
Ustawa o OZE, uchwalona 20 lutego 2015 r., została stworzona w celu wspierania zrównoważonego rozwoju energetycznego w Polsce poprzez promowanie produkcji energii z odnawialnych źródeł. Regulacja ta obejmuje m.in. kwestie związane z warunkami inwestycji, mechanizmami wsparcia finansowego oraz procedurami administracyjnymi związanymi z realizacją projektów OZE.
Z uwagi na dynamiczny rozwój sektora energetycznego i coraz większe zainteresowanie społeczeństwa tematyką energetyki rozproszonej, jesteśmy przekonani, że nadchodzące zmiany w tej ustawie mają kluczowe znaczenie dla przyszłości społeczności energetycznych. Jako organizacja specjalizująca się w obszarze energetyki odnawialnej, pragniemy aktywnie uczestniczyć w procesie legislacyjnym, aby mieć pewność, że nowe regulacje będą odpowiadały na realne potrzeby rynku.
Wsparcie dla społeczności energetycznych
Nasza misja jest jasna – chcemy wspierać lokalne społeczności w dążeniu do niezależności energetycznej, oferując im dostęp do nowoczesnych, ekologicznych rozwiązań.
W naszym piśmie do Ministerstwa Klimatu i Środowiska podkreśliliśmy, że chcemy aktywnie uczestniczyć w posiedzeniach komisji legislacyjnych, podczas których będziemy mogli proponować zmiany uwzględniające potrzeby i oczekiwania społeczności energetycznych. Jesteśmy gotowi dzielić się naszym doświadczeniem i wiedzą, aby nowe przepisy były jak najbardziej efektywne i adekwatne do rzeczywistości.
Znaczenie zmian legislacyjnych
Zmiany w ustawie o OZE są niezbędne, aby dostosować polskie prawo do dynamicznie zmieniającego się rynku energetycznego i rosnącego zapotrzebowania na energię odnawialną. Dostosowanie regulacji prawnych do realiów rynku jest kluczowe dla dalszego rozwoju energetyki rozproszonej i spółdzielni energetycznych.
Chcemy, aby nowe przepisy wspierały inwestycje w OZE, ułatwiały tworzenie nowych spółdzielni energetycznych i promowały aktywne zaangażowanie społeczności lokalnych w procesy energetyczne. Uważamy, że nasze zaangażowanie w proces legislacyjny może przynieść znaczące korzyści, zarówno dla sektora energetycznego, jak i dla całego społeczeństwa.
Nasza misja
KIGSE nieustannie dąży do tego, aby wspierać rozwój zrównoważonej energetyki w Polsce. Naszym celem jest tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi społeczności energetycznych, które przyczyniają się do lokalnej niezależności energetycznej, ochrony środowiska oraz wzrostu gospodarczego.
Nasza organizacja dynamicznie się rozwija, co jest dowodem rosnącego zainteresowania społeczeństwa tematyką energetyki odnawialnej. Widzimy, że społeczności energetyczne stają się coraz bardziej popularne, a my jesteśmy gotowi wspierać je w tym procesie, zapewniając im odpowiednie narzędzia, wiedzę i wsparcie prawne.
Jako KIGSE, wierzymy, że nadchodzące zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii mają kluczowe znaczenie dla przyszłości energetyki w Polsce. Chcemy aktywnie uczestniczyć w procesie legislacyjnym, aby zapewnić, że nowe przepisy będą sprzyjać rozwojowi społeczności energetycznych i odpowiadać na rzeczywiste potrzeby rynku.
Krajowa Izba Gospodarcza Społeczności Energetycznych wzięła udział w konsultacjach zorganizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dotyczących projektu programu priorytetowego „Budowa/rozbudowa sieci elektroenergetycznych na potrzeby ogólnodostępnych stacji ładowania dużych mocy”. Konsultacje te miały na celu zidentyfikowanie i ocenę kluczowych kwestii związanych z budową i modernizacją magazynów energii elektrycznej oraz infrastruktury wspomagającej, co ma bezpośredni wpływ na stabilność polskiej sieci elektroenergetycznej.
Cele i budżet programu
Celem programu jest wsparcie rozwoju infrastruktury elektroenergetycznej dla budowy ogólnodostępnych stacji ładowania dużych mocy, zlokalizowanych wzdłuż sieci bazowej TEN-T, w centrach logistycznych, bazach eksploatacyjnych i terminalach intermodalnych. Program dąży do zmniejszenia liczby pojazdów emitujących CO2 i NOx oraz poprawy jakości powietrza. Budżet programu wynosi do 3 miliardów złotych, z czego 80% przeznaczone jest na wsparcie infrastruktury przy sieci TEN-T, a 20% na inne kluczowe lokalizacje. Program będzie realizowany w latach 2025-2029, z podpisywaniem umów do końca 2028 roku i wydatkowaniem środków do końca 2029 roku.
Formy i warunki dofinansowania
Dofinansowanie w formie dotacji do 100% kosztów kwalifikowanych jest dostępne dla operatorów systemu dystrybucyjnego. Wsparcie obejmuje budowę i modernizację infrastruktury elektroenergetycznej, w tym stacji transformatorowych, linii elektroenergetycznych oraz systemów IT. Nabór wniosków odbywa się w trybie ciągłym do wyczerpania środków. Wnioski oceniane są pod kątem zgodności z programem, kompletności dokumentacji oraz spełnienia wymogów technicznych i ekologicznych.
Propozycje KIGSE
Zwiększenie dofinansowania: Obecnie dofinansowanie wynosi do 45% całkowitych kosztów inwestycji. KIGSE proponuje zwiększenie dofinansowania do 70%, co ma na celu zachęcenie do inwestycji w magazyny energii.
Rodzaje inwestycji: KIGSE proponuje dodanie możliwości modernizacji istniejących instalacji fotowoltaicznych i dostosowanie ich do przyłączenia magazynu energii, co umożliwi efektywne wykorzystanie istniejących zasobów energetycznych.
Zmniejszenie minimalnych wymogów: Obecne wymagania (minimalna moc 2 MW i pojemność 4 MWh) są zbyt wysokie dla wielu małych przedsiębiorstw. KIGSE proponuje obniżenie tych wymagań do mocy 149 kW i pojemności 300 kWh, co pozwoli na uczestnictwo w programie większej liczbie małych firm.
Rozszerzenie grupy beneficjentów: KIGSE proponuje poszerzenie grona beneficjentów o Spółdzielnie Energetyczne, które odgrywają kluczową rolę w stabilizacji Krajowego Systemu Energetycznego (KSE) i lokalnym bilansowaniu energii.
Wsparcie dla magazynów energii – jeden z priorytetów KIGSE
Jako KIGSE szczególnie zależy nam na wspieraniu inwestycji w magazyny energii. Magazyny energii odgrywają kluczową rolę w stabilizacji i optymalizacji polskiego systemu elektroenergetycznego. Umożliwiają efektywne zarządzanie nadwyżkami energii pochodzącej z odnawialnych źródeł, co jest niezbędne w kontekście rosnącego udziału energii odnawialnej. Dzięki magazynowaniu energii możemy lepiej balansować obciążenie sieci i zapewniać stabilne dostawy energii, nawet w okresach niskiej produkcji.
Inwestycje w magazyny energii wspierają również lokalne społeczności energetyczne, które mogą dzięki nim zwiększać swoją niezależność energetyczną i efektywnie zarządzać lokalnymi zasobami energetycznymi. Wierzymy, że wspieranie takich inwestycji przyniesie korzyści nie tylko dla dużych przedsiębiorstw, ale także dla małych i średnich firm oraz lokalnych społeczności, co jest zgodne z celami KIGSE.
Więcej informacji na temat konsultacji oraz szczegółowe propozycje można znaleźć na stronie NFOŚiGW: link.
W obliczu gwałtownie zmieniających się warunków klimatycznych oraz rosnącej potrzeby na zrównoważony rozwój, transformacja sektora energetycznego staje się nieunikniona. Tradycyjne źródła energii ustępują miejsca odnawialnym, a globalne trendy wskazują na dynamiczny wzrost inwestycji w technologie zielonej energii. W tym kontekście, zarówno przedsiębiorcy, jak i jednostki samorządu terytorialnego oraz mieszkańcy stoją przed szeregiem wyzwań, ale i możliwości.
Wyzwania dla przedsiębiorców, JST i mieszkańców
Dla przedsiębiorców transformacja energetyczna oznacza konieczność inwestowania w nowe technologie oraz adaptację do zmieniających się regulacji prawnych. Muszą oni nie tylko dostosować swoje modele biznesowe, ale także inwestować w badania i rozwój, aby utrzymać konkurencyjność na rynku. Nowoczesne systemy zarządzania energią, magazyny energii oraz technologie fotowoltaiczne stają się standardem, który wymaga znacznych nakładów finansowych.
Jednostki samorządu terytorialnego natomiast, muszą wprowadzać zmiany w lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego oraz wspierać inicjatywy mające na celu zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w lokalnym miksie energetycznym. To one często są odpowiedzialne za edukację i wsparcie mieszkańców w zakresie wdrażania nowych technologii.
Mieszkańcy, z kolei, muszą dostosować swoje nawyki i podejście do konsumpcji energii. Inwestycje w panele fotowoltaiczne, pompy ciepła czy systemy zarządzania energią stają się nie tylko ekologicznym wyborem, ale również ekonomicznym. Jednakże, dla wielu rodzin koszty początkowe takich inwestycji mogą stanowić barierę.
Perspektywa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
W trakcie II Kongresu Społeczności Energetycznych Marcin Jamiołkowski podkreślił, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej znajduje się w unikalnym momencie historii, dysponując bezprecedensowym wolumenem środków na transformację energetyczną. Do 2030 roku fundusz będzie odpowiedzialny za dystrybucję około 200 miliardów złotych. Największym wyzwaniem jest brak gotowych projektów, które można sfinansować z dostępnych źródeł.
Obecnie NFOŚiGW zarządza środkami z krajowych planów odbudowy, polityki spójności oraz funduszu modernizacyjnego. Fundusz modernizacyjny jest jednym z najlepiej zarządzanych w Europie. Na horyzoncie pojawia się także fundusz transformacyjny oraz społeczny fundusz klimatyczny, związany z rozszerzeniem systemu handlu emisjami na budownictwo i transport.
„Jesteśmy w absolutnie unikalnym momencie naszej historii. Nigdy wcześniej i prawdopodobnie nigdy później nie mieliśmy do dyspozycji takiego wolumenu środków na transformację energetyczną.”
Ważnym problemem jest znalezienie odpowiednich projektów, które mogłyby skorzystać z dostępnych funduszy. Marcin Jamiołkowski podkreśla, że NFOŚiGW jest gotowy i chce przeznaczyć znaczną część środków na wspieranie odpowiednich inicjatyw, jednak potrzebuje więcej gotowych portfeli projektów do dofinansowania.
Programy dofinansowań jako wsparcie transformacji energetycznej
Aby ułatwić przejście na odnawialne źródła energii, tworzone są programy dofinansowań, które mają na celu zmniejszenie obciążeń finansowych związanych z inwestycjami w nowe technologie.
„Mój Prąd” – wsparcie dla gospodarstw domowych
Program „Mój Prąd” jest jednym z kluczowych elementów wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce. Już we wrześniu 2024 roku rusza 6. edycja tego programu, która wprowadza nowe zasady i jeszcze większe możliwości wsparcia dla gospodarstw domowych.
Dofinansowanie w ramach programu obejmuje:
Instalacje fotowoltaiczne: Dotacje do 50% kosztów kwalifikowanych instalacji, co ma na celu zwiększenie liczby domowych systemów fotowoltaicznych.
Magazyny energii: Nowością w programie jest możliwość uzyskania wsparcia na magazyny energii, które pozwalają na przechowywanie nadwyżek wyprodukowanej energii i wykorzystanie jej w późniejszym czasie.
Systemy zarządzania energią: Program przewiduje również dofinansowanie na inteligentne systemy zarządzania energią, które optymalizują jej zużycie w gospodarstwie domowym.
Kto może skorzystać z programu? Program skierowany jest do właścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcą zainwestować w odnawialne źródła energii. Wnioski będzie można składać od września 2024 roku za pośrednictwem aplikacji mObywatel, strony gov.pl oraz platformy ePUAP. Procedura aplikacyjna została uproszczona, aby jak najwięcej osób mogło skorzystać z dostępnych środków.
Świat nieuchronnie zmierza w kierunku zmian w sferze produkcji energii elektrycznej. Przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego oraz mieszkańcy muszą wspólnie stawić czoła wyzwaniom związanym z transformacją energetyczną.
W imieniu członków KIGSE wystosowane zostało oficjalne pismo do Ministerstwa Klimatu i Środowiska (Departament Odnawialnych Źródeł Energii) z prośbą o udzielenie statusu prac nad wnioskiem do Komisji Europejskiej dotyczącym wszczęcia procedury notyfikacyjnej w zakresie przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii, tj. o wydanie decyzji o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym.
Znowelizowane przepisy ustawy o odnawialnych źródłach energii, m.in art. 184k dotyczący preferencyjnych zasad rozliczeń dla klastrów energii, faktycznie powinny wejść w życie 2 lipca 2024 r. Z uwagi, jednak na brzmienie art. 48 ustawy zmieniającej ustawę o odnawialnych źródłach energii, przepisów tych nie stosuje się do dnia wydania pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w tych przepisach z rynkiem wewnętrznym albo uznania przez Komisję Europejską, że zmiany przepisów, o których mowa w pkt 1, nie stanowią nowej pomocy publicznej albo przepisy, o których mowa w pkt 2, nie stanowią pomocy publicznej (tzw. proces notyfikacji).
Powyższe oznacza w praktyce, że Departament Odnawialnych Źródeł Energii, który jest Komórką Ministerstwa Klimatu i Środowiska odpowiedzialną za wszczęcie procesu notyfikacji, tj. wystosowanie do Komisji Europejskiej wniosku o wydanie decyzji o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w cytowanych wyżej przepisach z rynkiem wewnętrznym.
Tym samym, Prezes Izby, Szymon Kozak wystosował pismo w imieniu KIGSE, w którym to piśmie zwracamy się o podanie informacji, czy Departament Odnawialnych Źródeł Energii, jako Komórka Ministerstwa Klimatu i Środowiska odpowiedzialna za przeprowadzenie notyfikacji aktów normatywnych i ich projektów, rozpoczął pracę nad wnioskiem do Komisji Europejskiej dotyczącym wszczęcia procedury notyfikacyjnej, a nadto o wskazanie przewidywanego terminu zakończenia prac, a także planowanego terminu złożenia wniosku do Komisji Europejskiej, wraz ze wskazaniem przewidywanego czasu oczekiwania na decyzję Komisji Europejskiej.
Odpowiedź na te pytania będzie miała kluczowe znaczenie dla wszystkich podmiotów zaangażowanych w rozwój energetyki odnawialnej w Polsce, gdyż pozwoli na lepsze planowanie inwestycji oraz dostosowanie się do nowego prawnego i finansowego otoczenia. Czekamy na dalsze informacje od odpowiednich organów, które rozjaśnią sytuację i umożliwią dalsze działania w obszarze zielonej energii.
W załączeniu przesyłamy pismo skierowane do Ministerstwa Klimatu i Środowiska [POBIERZ].
