Jak samorządy mogą skutecznie obniżać koszty energii i zwiększać swoją niezależność energetyczną? Jak inicjatywy takie jak spółdzielnie energetyczne mogą przynieść znaczące oszczędności i wspierać zrównoważony rozwój w gminie?
Na pytania te odpowiedział Wojciech Chowaniak – Członek Zarządu DOEKO GROUP w trakcie II Kongresu Społeczności Energetycznych, który odbył się 10-11.06.2024 w Białce Tatrzańskiej. Prelegent rozpoczął swoją prelekcję od wprowadzenia tematu spółdzielni energetycznych, zaznaczając ich rosnącą rolę w polskim systemie prawnym. Podkreślił, że działania związane z energetyką będą nieodzownym elementem przyszłości, a samorządy powinny przygotować się do budowy społeczności energetycznych w ramach spółdzielni energetycznych. To podejście ma na celu wygraną w zakresie energetyki przyszłości.
Rola klastrów energii
Wojciech Chowaniak zwrócił uwagę na znaczenie klastrów energii jako alternatywy dla spółdzielni energetycznych. Wskazał, że klastry są niezbędne do realizacji większych inicjatyw na poziomie powiatu i pozyskiwania dotacji. Spółdzielnie energetyczne z kolei są optymalnym rozwiązaniem do bilansowania i obrotu energią elektryczną w lokalnych społecznościach.
Korzyści ze spółdzielni energetycznych
Jedną z najważniejszych korzyści, które wymienił prelegent, jest możliwość powrotu do wcześniejszego systemu rozliczeniowego, który był korzystny dla rozwoju fotowoltaiki. Spółdzielnie energetyczne pozwalają na obrót energią między członkami, co tworzy lokalny rynek energii. Dzięki temu można przekazywać nadwyżki energii między różnymi punktami w gminie, co jest niemożliwe poza spółdzielnią.
Nowelizacja ustawy
Prelegent omówił także nowelizację ustawy z 2019 roku, która umożliwiła efektywne funkcjonowanie spółdzielni energetycznych. Podkreślił, że jest to nowość na polskim rynku, ale jest przekonany, że spółdzielnie energetyczne będą kluczem do rozwoju lokalnej energetyki obywatelskiej.
Modele spółdzielni energetycznych
Prelegent przedstawił dwa modele spółdzielni energetycznych:
a) model wspólnotowy dedykowany dla samorządów, w którym gmina ma pełną kontrolę nad spółdzielnią i ponosi wydatki inwestycyjne. Dzięki temu modelowi można stosować formułę in-house do dostarczania energii na potrzeby gminy bez przetargów;
b) model rynkowy oparty na lokalnym rynku energii, gdzie przedsiębiorcy, rolnicy i mieszkańcy mogą handlować energią. Jest to bardziej elastyczny model, pozwalający na sprzedaż nadwyżek energii sąsiadom.
Przykłady i oszczędności
Prelegent podał także konkretne przykłady oszczędności, jakie mogą osiągnąć członkowie spółdzielni. Przykładowo, rolnik z instalacją fotowoltaiczną o mocy 50 kW może zredukować swoje rachunki za energię z 11 000 złotych rocznie do zaledwie 2 000 złotych. Mieszkaniec z instalacją 6 kW może zmniejszyć roczne koszty energii z 2 600 złotych do 1 400 złotych, a nawet do 430 złotych, jeśli zainwestuje w dodatkowe moce produkcyjne na potrzeby innych członków spółdzielni.
Wyzwania i perspektywy
Na koniec prelegent omówił wyzwania związane z funkcjonowaniem spółdzielni energetycznych, takie jak konieczność inwestycji w magazyny energii. Zauważył, że magazyny energii stają się coraz bardziej powszechne i dostępne dzięki różnym programom dotacyjnym.