W obliczu gwałtownie zmieniających się warunków klimatycznych oraz rosnącej potrzeby na zrównoważony rozwój, transformacja sektora energetycznego staje się nieunikniona. Tradycyjne źródła energii ustępują miejsca odnawialnym, a globalne trendy wskazują na dynamiczny wzrost inwestycji w technologie zielonej energii. W tym kontekście, zarówno przedsiębiorcy, jak i jednostki samorządu terytorialnego oraz mieszkańcy stoją przed szeregiem wyzwań, ale i możliwości.
Wyzwania dla przedsiębiorców, JST i mieszkańców
Dla przedsiębiorców transformacja energetyczna oznacza konieczność inwestowania w nowe technologie oraz adaptację do zmieniających się regulacji prawnych. Muszą oni nie tylko dostosować swoje modele biznesowe, ale także inwestować w badania i rozwój, aby utrzymać konkurencyjność na rynku. Nowoczesne systemy zarządzania energią, magazyny energii oraz technologie fotowoltaiczne stają się standardem, który wymaga znacznych nakładów finansowych.
Jednostki samorządu terytorialnego natomiast, muszą wprowadzać zmiany w lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego oraz wspierać inicjatywy mające na celu zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w lokalnym miksie energetycznym. To one często są odpowiedzialne za edukację i wsparcie mieszkańców w zakresie wdrażania nowych technologii.
Mieszkańcy, z kolei, muszą dostosować swoje nawyki i podejście do konsumpcji energii. Inwestycje w panele fotowoltaiczne, pompy ciepła czy systemy zarządzania energią stają się nie tylko ekologicznym wyborem, ale również ekonomicznym. Jednakże, dla wielu rodzin koszty początkowe takich inwestycji mogą stanowić barierę.
Perspektywa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
W trakcie II Kongresu Społeczności Energetycznych Marcin Jamiołkowski podkreślił, że Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej znajduje się w unikalnym momencie historii, dysponując bezprecedensowym wolumenem środków na transformację energetyczną. Do 2030 roku fundusz będzie odpowiedzialny za dystrybucję około 200 miliardów złotych. Największym wyzwaniem jest brak gotowych projektów, które można sfinansować z dostępnych źródeł.
Obecnie NFOŚiGW zarządza środkami z krajowych planów odbudowy, polityki spójności oraz funduszu modernizacyjnego. Fundusz modernizacyjny jest jednym z najlepiej zarządzanych w Europie. Na horyzoncie pojawia się także fundusz transformacyjny oraz społeczny fundusz klimatyczny, związany z rozszerzeniem systemu handlu emisjami na budownictwo i transport.
„Jesteśmy w absolutnie unikalnym momencie naszej historii. Nigdy wcześniej i prawdopodobnie nigdy później nie mieliśmy do dyspozycji takiego wolumenu środków na transformację energetyczną.”
Ważnym problemem jest znalezienie odpowiednich projektów, które mogłyby skorzystać z dostępnych funduszy. Marcin Jamiołkowski podkreśla, że NFOŚiGW jest gotowy i chce przeznaczyć znaczną część środków na wspieranie odpowiednich inicjatyw, jednak potrzebuje więcej gotowych portfeli projektów do dofinansowania.
Programy dofinansowań jako wsparcie transformacji energetycznej
Aby ułatwić przejście na odnawialne źródła energii, tworzone są programy dofinansowań, które mają na celu zmniejszenie obciążeń finansowych związanych z inwestycjami w nowe technologie.
„Mój Prąd” – wsparcie dla gospodarstw domowych
Program „Mój Prąd” jest jednym z kluczowych elementów wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce. Już we wrześniu 2024 roku rusza 6. edycja tego programu, która wprowadza nowe zasady i jeszcze większe możliwości wsparcia dla gospodarstw domowych.
Dofinansowanie w ramach programu obejmuje:
- Instalacje fotowoltaiczne: Dotacje do 50% kosztów kwalifikowanych instalacji, co ma na celu zwiększenie liczby domowych systemów fotowoltaicznych.
- Magazyny energii: Nowością w programie jest możliwość uzyskania wsparcia na magazyny energii, które pozwalają na przechowywanie nadwyżek wyprodukowanej energii i wykorzystanie jej w późniejszym czasie.
- Systemy zarządzania energią: Program przewiduje również dofinansowanie na inteligentne systemy zarządzania energią, które optymalizują jej zużycie w gospodarstwie domowym.
Kto może skorzystać z programu? Program skierowany jest do właścicieli domów jednorodzinnych, którzy chcą zainwestować w odnawialne źródła energii. Wnioski będzie można składać od września 2024 roku za pośrednictwem aplikacji mObywatel, strony gov.pl oraz platformy ePUAP. Procedura aplikacyjna została uproszczona, aby jak najwięcej osób mogło skorzystać z dostępnych środków.
Świat nieuchronnie zmierza w kierunku zmian w sferze produkcji energii elektrycznej. Przedsiębiorcy, jednostki samorządu terytorialnego oraz mieszkańcy muszą wspólnie stawić czoła wyzwaniom związanym z transformacją energetyczną.
